Streszczenie: Dwadzieścia opowieści o obrazach z kolekcji malarstwa Zbiorów Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Warszawie. Historie te nie odzwierciedlają wyczerpujących badań na temat tych obiektów. Kluczem doboru prac do wystawy äMikrohistorieö jest… anegdota. Anegdota nigdy nie była serio traktowana przez historyków, gdyż nie poddaje się usystematyzowaniu i ideologii, należy raczej do wiedzy potocznej niż do dziedziny nauki. Anegdota niekoniecznie opiera się na w pełni sprawdzonych faktach historycznych, dopuszcza sporą dozę przypuszczeń lub fantazji snutych przez autora. Zazwyczaj była ona wiązana z tradycją mówioną, potocznie określano ją jako ähistorię, która nie została opublikowanaö, w związku z czym nie podlegała weryfikacji. Często uważa się ją jedynie za punkt wyjścia większej i lepiej udokumentowanej (mikro)historii. Stanowi ona äwydarzenieö, interwencję w ramach większego kontekstu. Na swój sposób anegdota również oddaje głos pominiętym grupom czy jednostkom. Nie posługuje się wypracowanymi naukowo terminami, nie stara się ujednolicać zjawisk tak, by pasowały do już opracowanych opisów. Bliska jest wiedzy ludowej i dzięki temu pozwala dowiedzieć się czegoś, co bywa skrywane czy wypierane przez oficjalny dyskurs. Nie znaczy to jednak, że małe historie są zupełnie nieskorelowane z wielkimi narracjami. Wydaje się właśnie, że najciekawsze staje się napięcie pomiędzy małymi (wydawałoby się nic nieznaczącymi faktami) a ważkimi (w tradycyjnym sensie) wydarzeniami. To tam, gdzie przeplatają się teoria i struktura (wielkie narracje) oraz praktyka i detal (mikrohistorie), rodzi się prawdziwe znaczenie. Metody budowania opowieści były bardzo różne. Niektóre badają dany obraz jako przedmiot posiadający swoją materialną historię, inne w intertekstualny sposób próbują zanalizować funkcjonowanie tego dzieła w kontekście historycznym i literackim. Wychodzą od drobnych szczegółów (mikrohistoria), by dojść do ukazania ich w szerszym kontekście problemowym (makrohistoria). Różnią się od siebie, ponieważ zostały przefiltrowane przez subiektywne odczucia i skojarzenia kilku autorów. W styczniu 2013 roku w głównym gmachu Muzeum Narodowego w Warszawie otworzyliśmy Galerię Sztuki XX i XXI wieku, która prezentuje koherentną, lecz ograniczoną wizję historii sztuki polskiej jako serii następujących po sobie äistotnychö wydarzeń. Tymczasem Zbiory Sztuki Nowoczesnej posiadają dużą ilość dzieł, które nie mogły być, z różnych względów, na tamtej wystawie pokazane. Postanowiliśmy zatem zaprezentować inne oblicze naszej kolekcji. Wystawa zachęca do kontemplacji szczegółów, zbliżenia się do tego, co nietypowe i indywidualne w historii danego obrazu.