Streszczenie: Od 25 kwietnia w budynku Galerii Sztuki Nowoczesnej Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego na Wyspie Młyńskiej podziwiać można wystawę prezentującą dar Franciszki Wyczółkowskiej dla Miasta Bydgoszczy. W 1937 roku wdowa po Leonie Wyczółkowskim przekazała do Muzeum Miejskiego, zgodnie z wolą artysty, zbiór jego prac É olei, akwarel, pasteli, rysunków i grafik oraz pamiątek osobistych, wyposażenia pracowni i mebli. Donacja obejmowała także prace innych twórców, które posiadał Wyczółkowski jak obraz Józefa Pankiewicza, prace przypisywane warsztatowi Luca della Robbia, rzeźby Antoniego Kurzawy, Konstantego Laszczki, czy ryciny Gaimbattista Piranesiego. ä(…) Prof. Franciszka Wyczółkowska, pragnąc dać wyraz serdecznym uczuciom, które żywił dla miasta Bydgoszczy mąż, śp. profesor Leon Wyczółkowski, oraz pragnąc stworzyć trwały pomnik Jego Wielkiej Sztuce É daruje niniejszym Gminie miasta Bydgoszcz na wieczną i wyłączną własność prace i zbiory profesora Leona Wyczółkowskiego (…)ö. Całość przekazu obejmowała 942 pozycje, które stały się osią budowy bydgoskiej, monograficznej kolekcji poświęconej jednemu z największych polskich malarzy i grafików. Dar Franciszki Wyczółkowskiej obejmuje przede wszystkim prace powstałe w ostatnim okresie życia artysty, kiedy związany był z regionem mieszkając w dworku w Gościeradzu. Dom i otaczającą go ziemię nabył w 1922 roku, z funduszy uzyskanych z przekazu dzieł sztuki, między innymi japońskich grafik, orientalnych tkanin, na rzecz Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu. W okresie gościeradzkim ulubionym tematem Leona Wyczółkowskiego stały się drzewa, którym poświęcił znaczną ilość swoich studiów rysunkowych i graficznych nie zaniedbując jednak tradycyjnej tematyki jak portret, przedstawienia kwiatów, czy architektury. Dar Franciszki Wyczółkowskiej obejmuje także prace z wcześniejszych okresów twórczości mistrza, które musiały mieć dla niego specjalne znaczenie, jak Krzak jesienią É japonizujący, datowany na 1904 rok, czy pierwsza znana nam dzisiaj praca artysty, Złote gody dziadków mistrza z 1870 roku, wykonana dla dziadków artysty ze strony matki na pięćdziesiątą rocznicę ich ślubu. Wśród darowanych dzieł znajduje się ostatnia, niedokończona praca Leona Wyczółkowskiego É akwarela z 1936 roku przedstawiająca kwiaty w wazonie dwuotworowym. Konsekwencją decyzji Leona i Franciszki Wyczółkowskich o przekazaniu dzieł Muzeum Miejskiemu w Bydgoszczy były dwie kolejne donacje na rzecz tej instytucji. Przekaz przyjaciela Leona Wyczółkowskiego, jednego z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy É Konstantego Laszczki, którego wolą było by rzeźby jego autorstwa dopełnił zbiór przekazany przez Franciszkę. Dar z 1937 roku obejmował 12 rzeźb przedstawiających między innymi portret Mikołaja Kopernika, generała Józefa Sowińskiego, Dr Kułakowskiego czy Marii Czosnowskiej É Platerowej. Druga darowizna dopełniająca przekazu Franciszki Wyczółkowskiej została przekazana tuż po II wojnie światowej w 1948 roku. W zapisie na rzecz Muzeum, Kazimierz Szulisławski określił, że jego donacja ma być traktowana jako integralna część daru Franciszki i Leona Wyczółkowskich. Przyjaciel Leona Wyczółkowskiego, nadleśniczy, który towarzyszył mu często podczas wypraw plenerowych posiadał znaczną kolekcję prac artysty, w tym licznych szkiców, rysunków, ale także prac skończonych É kompletnych, jak Autoportret w todze rektorskiej z 1925 roku, zwany także czerwonym, czy Wiosna É wnętrze pracowni artysty z 1933 roku (późniejszy zakup na rzecz Muzeum z 1957 roku). Wystawa prezentująca zbiory należące do Leona Wyczółkowskiego, ukochane rzeczy należące do mistrza, uzupełnione o prace Konstantego Laszczki przeniesie nas w atmosferę gościeradzkiego dworku, pozwoli zrozumieć artystyczną wrażliwość jednego z największych polskich malarzy i grafików. Będzie niepowtarzalną okazją do obejrzenia obok dzieł znanych także rzadko pokazywanych szkiców, wprawek. Ekspozycji będą towarzyszyły dwie prezentacje multimedialne ukazujące szkicowniki mistrza z jego odręcznymi notatkami oraz pracownie malarską i graficzną ze zdjęciami specjalistycznych sprzętów.