Publikacja towarzysząca wystawie: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Kraków, 9.09 - 31.12.2016.

Bibliografia strony 386-396.

Streszczenie: WPROST 1966–1986 to pierwsze monograficzne opracowanie działalności jednej z najważniejszych, wręcz unikatowych grup artystycznych działających w Polsce. Grupę WPROST tworzyła piątka młodych malarzy, absolwentów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych: Maciej Bieniasz (ur. 1938), Zbylut Grzywacz (1939–2004), Barbara Skąpska (1938–2015), która wzięła udział w pierwszej i ostatniej ekspozycji Grupy, Leszek Sobocki (ur. 1934) i Jacek Waltoś (ur. 1938). Młodzi artyści różnili się między sobą zasadniczo, tworząc w odmiennych językach artystycznych, wspólne im jednak było głębokie przekonanie o potrzebie ponownego zbudowania połączenia między sztuką a światem i człowiekiem. Grupa WPROST szokowała i oburzała antyformalizmem i antyestetyzmem, wyprzedzając neofigurację lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Publicystyczny z założenia program Grupy WPROST cechowała wyrazista bezkompromisowa postawa, przeciwstawiająca się awangardzie, koloryzmowi, jałowości i programowej bezideowości sztuki abstrakcyjnej. Wprostowcy sprzeciwiali się modelowi „pozornej wolności twórczej”, konstruowanej przez władze komunistyczne, byli przeciw wszelkiej politycznej manipulacji artystami. Stosowali współczesne techniki – wcierki, montaże, environnement oraz techniki własne, między innymi rzeźby zastępcze, adekwatne do komentowanej rzeczywistości. Zasadnicza część ich twórczości odnosi się do pamięci, antycypując dyskurs wokół pamięci i różnych jej aspektów, tak charakterystyczny dla humanistyki XXI wieku. Wiąże się z tym także problem obrazowania Holocaustu w sztukach plastycznych. Publikacja towarzyszy wystawie pod tym samym tytułem; eseje Andrzeja Kostołowskiego, Anny Król, Marka Maksymczaka, Tadeusza Nyczka, Andrzeja Osęki i Adama Zagajewskiego analizują rozmaite aspekty tego niezwykłego zjawiska. Artykuł Marka Maksymczaka Sztuka, która się wtrąca. O krytycznej postawie i sztuce Grupy WPROST oraz Kalendarium Grupy WPROST także jego autorstwa prezentują działalność WPROST w kontekście sytuacji politycznej i swoistej „gry” z cenzurą i systemem komunistycznym. Książka traktująca o sztuce i kulturze wobec historii jest ważną pozycja dla każdego czytelnika. Ważnym elementem publikacji jest nowoczesne opracowanie graficzne Rafała Sosina, nawiązujące do typografii druków WPROST z lat sześćdziesiątych.

Tekst równolegle polski i angielski.